ย้อมผ้าสีด้วยวัตถุดิบธรรมชาติที่บ้านกอกหวาน'ศรีสะเกษ
ผ้าทอพื้นบ้านกับวิถีความเป็นอีสาน
เป็นเหมือนของคู่กันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ อยู่ที่พื้นที่นั้น ๆ
จะมีการทอผ้าไหมหรือฝ้าย และมีกรรมวิธีที่แตกต่างหรือปรับประยุกต์กันไปอย่างไร
เมื่อวันที่ 21-22 สิงหาคม 2563 บ้านกอกหวาน หมู่ที่ 1 ต.โพธิ์ศรี อ.ปรางค์กู่ จ.ศรีสะเกษ โดยกลุ่มสตรีบ้านกอกหวาน ได้จัดทำโครงการพัฒนาศักยภาพองค์กรสตรี การย้อมผ้าจากสีธรรมชาติ โดยได้งบประมาณอุดหนุนจากหน่วยงานพัฒนาชุมชน โดยได้นำวัตถุดิบธรรมชาติ คือ กิ่ง ก้าน ใบ เปลือก ลำต้นของต้นลำดวน ที่มีในหมู่บ้านนำมาต้มเพื่อทำการย้อมเป็นสี รวมถึงได้นำต้นเขร คลั่ง และมะพูด(ประหูด, ประโหด ภาษาเขมร) มาย้อมด้วย ซึ่งเป็นการย้อมผ้าฝ้าย
บริบูรณ์ ทองฮีง ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านกอกหวาน เล่าว่า บ้านเราเป็นบ้านเก่าแก่พูดภาษาเขมรกัน
มีการทอผ้ากันตลอด ส่วนการย้อมสีผ้าด้วยสีธรรมชาติแบบนี้
เคยเห็นการย้อมตั้งแต่รุ่นแม่ พวกเราเพิ่งเริ่มเรียนรู้นี่ล่ะคะ ดีใจทีได้เรียนรู้วิถีดั้งเดิมของพ่อแม่ทำไว้ก่อน
ซึ่งวัตถุดิบที่มีในบ้านเราก็คือลำดวน
ซึ่งเป็นสีหนึ่งของอัตลักษณ์ของจังหวัดศรีสะเกษเรา
ไม่ใช่แค่เรื่องย้อมหรือทอผ้าอย่างเดียว เราได้กินข้าวร่วมกัน
ทำกิจกรรมร่วมกันด้วย
ซึ่งกิจกรรมในครั้งนี้มีการย้อมด้วยสีธรรมชาติ
และการนำมาทอเป็นเป็นผืนด้วย
สุรัตน์ ทองมน ผู้นำอาสาพัฒนาชุมชน กล่าวว่า ดีใจที่ได้มาเรียนรู้เรื่องเก่า ๆ ของบ้านเรา เหมือนได้ฟื้นฟูของดีขึ้นมาอีกครั้งคือการย้อมด้วยสีธรรมชาติ เพราะเคยเห็นแต่คนเฒ่าแก่เคยใช้แต่สีเคมีในการย้อม พอได้มาเรียนรู้ด้วยสีธรรมชาติแบบนี้รู้สึกอยากทำขึ้นมาเอง และสนุกมากด้วย ซึ่งนอกจากได้ผสมด้วยสีธรรมชาติแล้วพอนำไปหมักด้วยโคลนหรือตมอีก ก็จะได้เป็นอีกหนึ่งขึ้นมา เป็นอีกความรู้หนึ่งที่ไม่เคยได้รู้จักเลย
สุขุมา จำปาพันธ์
บ้านน้อยนาเจริญ ต.สำโรงปราสาท อ.ปรางค์กู่ วิทยากรอบรมครั้งนี้ เล่าว่า
การย้อมด้วยสีธรรมชาติแบบนี้ทำได้ทั้งเส้นไหมและเส้นฝ้าย
แต่สำหรับเส้นไหมจะติดได้ง่ายกว่าและสีสดกว่า
แต่ถ้าเป็นเส้นฝ้ายก็ติดสีได้เหมือนกันแต่จะมีสีที่จืดกว่าเส้นไหมเล็กน้อย
แม้ชุมชนแห่งนี้จะเป็นชุมชนเก่าแก่
แต่รูปแบบการทอผ้าก็จะเป็นผ้าไหมและการย้อมด้วยสีเคมีเป็นหลัก
นับวันก็จะไม่มีการย้อมสีธรรมชาติแล้ว
การได้เรียนรู้หรือการนำสีธรรมชาติมาให้ได้เรียนรู้ประกอบกับการได้รับการสนับสนุนหรืออุดหนุนงบประมาณจากภาครัฐ
ก็เป็นการช่วยเหลือให้ชุมชนได้รวมกลุ่มและได้เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ
ในวิถีเดิมที่ตัวเองเป็นอยู่ ส่วนสีต่าง
ๆที่ได้ย้อมแล้วนั้นก็จะออกมาเป็นสีของวัตถุดิบนั้น ๆ ไป
เรื่อง / ภาพ : ขวัญชิต โพธิ์กระสังข์
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น