เซน : การบอกกล่าวผีบรรพชนให้รับรู้ถึงความเป็นไปแห่งวงศ์ตระกูล

เซน : การบอกกล่าวผีบรรพบุรุษให้รับรู้ถึงความเป็นไปแห่งวงศ์ตระกูล

.

แม้นโลกปัจจุบันจะก้าวสู่ยุคติจิตัล โลกไร้พรมแดนในการติดต่อสื่อสารไปยังโลกและจักรวาลหรือสื่อสารกับคนในอีกซีกโลกเพียงแค่พริบตาเดียวไปแล้วก็ตาม แต่วิถีแห่งชาวกวย,กูยก็ยังคงมีสิ่งที่ต้องปฏิบัติเยี่ยงกวย,กูย อยู่ตราบเท่านั้น

ทุกประเพณีของชาวกวย,กูย โดยเฉพาะตำบลโพธิ์กระสังข์ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ ที่ต้องดำเนินการเกี่ยวกับการดำรงชีวิต การประกอบกิจการงานใด ๆ นั้น ล้วนเกี่ยวพันกับคำสอน ความเชื่อและสืบทอดกันต่อมา และต้องปฏิบัติรูปแบบเดียวกัน นั่นคือการ บอกกล่าวผีบรรพบุรุษ หรือสิ่งลี้ลับที่ผองเรานับถือกันมา ผ่านพิธีกรรมในประเพณีนั้น ๆ โดยหลักแล้วจะแต่งกับข้าว อาหารคาวหวาน น้ำอบน้ำหอม และมีการจุดธูปบอก เรียกดวงวิญญาณแห่งผีบรรพบุรุษนั้นให้รับทราบร่วมกินอาหารที่จัดเตรียมให้และมาร่วมเป็นสักขีพยานว่า ลูกหลานได้ประกอบพิธีกรรมอะไร รวมถึงให้ช่วยปกปักรักษาคุ้มครองลูกหลานสืบไป

ชาวกวย,กูย จะเรียกพิธีกรรมเหล่านี้ว่า “เซน” ส่วนชาวเขมรถิ่นไทยจะเรียกว่า “แซน” นั่นคือสิ่งที่ลูกหลานได้นับถือปฏิบัติสืบต่อกันมา

ในงานกินดอง หรืองานแต่งงาน ซึ่งที่ภาษาถิ่นที่โพธิ์กระสังข์ จะเรียกว่า “เปรย” มีการจัดพิธีแบบพุทธ ปฏิบัติแบบพราหมณ์ และไม่เคยทอดทิ้งวิถีผีบรรพบุรุษคือการบอกกล่าวให้รับรู้ โดยมีการจัดอาหารคาวหวานและไก่ต้ม มีการเสี่ยงทายทำนายดูคู่ชีวิตผ่านคางไก่ต้มที่นำมาประกอบในพิธีกรรมนั้น ๆ ด้วยทั้งครั้ง ซึ่งพิธีกรรมการบอกกล่าวกับผีบรรพบุรุษนี้ ต้องมีการดำเนินการทั้งสองฝ่าย คือ ทางบ้านเจ้าสาว และบ้านเจ้าบ่าวด้วย เป็นการบอกกว่าให้รับรู้รับทราบร่วมกันถึงการจัดงาน หรือพิธีกรรม ประเพณีนั้น ๆ ด้วย

โลกจะเดินหน้าต่อไปอย่างไรก็ตาม แต่วิถีปฏิบัติแห่งผองกวย,กูย ก็ยังคงมีให้เห็นในแทบทุกพื้นที่ อยู่ที่ผู้นำและผู้ปฏิบัติในพื้นที่นั้น ๆ ว่ามีการให้ความสำคัญกับผีบรรพบุรุษมากน้อยเท่าไร

.
      บันทึกช่วยจำ

05 กรกฎาคม 2562